Wizyta duszpasterska – Kolęda 2025
Jak przygotować się do kolędowej wizyty duszpasterskiej – czyli co, jak i dlaczego?
„Kolęda” lub „wizyta kolędowa” to potoczne określenie Wizyty duszpasterskiej Księdza Proboszcza i Księży wikariuszy w domach Parafian. Obowiązek wizytowania Parafian nakłada na Proboszcza prawo kanoniczne: „Pragnąc dobrze wypełnić funkcję pasterza, Proboszcz powinien starać się poznać wiernych powierzonych jego pieczy. Winien zatem odwiedzać rodziny, uczestnicząc w troskach wiernych, zwłaszcza niepokojach i smutku, oraz umacniając ich w Panu, jak również – jeśli w czymś nie domagają – roztropnie ich korygując” (Kodeks Prawa Kanonicznego, kanon 529 §1).
Podstawowym celem kolędy jest modlitwa Księdza wraz z Parafianami w ich domach, błogosławieństwo domu oraz rodziny i domowników. Ponadto jest to okazja do bliższego poznania się między Duszpasterzami i Parafianami, rozmowy na tematy rodzinne oraz przedstawienie programu duszpasterskiego diecezji i parafii na najbliższy rok. W czasach, gdy katecheza nie odbywała się w szkołach, księża sprawdzali stan wiedzy religijnej dzieci i młodzieży. Zwyczajowo duchowni zostawiają odwiedzanym rodzinom pamiątkowe obrazki z modlitwą.
W Polsce kolęda zazwyczaj rozpoczyna się po świętach Narodzenia Pańskiego i trwa do 2 lutego (czyli do Święta Ofiarowania Pańskiego potocznie zwanym Matki Bożej Gromniczej), ale w niektórych np. kilkudziesięciotysięcznych parafiach większych miast zdarza się, że pierwsze wizyty duszpasterskie mają miejsce już w okresie Adwentu.
O chodzących po kolędzie księżach pisał już Mikołaj Rej w XVI wieku. Wiadomo też, że wyraz „kolęda” oznaczał pierwotnie pieśń noworoczną śpiewaną podczas odwiedzania z tej okazji wiejskich gospodarzy. Kościół zaadaptował te zwyczaje, łącząc je z błogosławieństwem rodzin i ich domostw. Niemiecka i polska tradycja każe z tej okazji pisać pobłogosławioną kredą na drzwiach chrześcijańskich domów C+M+B i dany rok. Owe trzy litery nie oznaczają, jak zwykło się uważać, tradycyjnych imion Trzech Króli, lecz są skrótem od łacińskiego zwrotu Christus Mansionem Benedicat (po polsku oznaczającego: Chrystus Mieszkanie Błogosławi).
Co przygotować i dlaczego?
Podkreśleniem wyjątkowości kolędowej wizyty duszpasterskiej są szczególne przygotowania:
- zostaw otwartą furtkę do posesji – nie zawsze jest możliwe, aby ministranci obeszli całą ulicę z pytaniem czy przyjmujesz Księdza; jeżeli furtka jest zamknięta lub spuszczone psy biegają po podwórku takie domostwo zapewne zostanie pominięte przez Księdza jako nieprzygotowane na wizytę;
- domowe zwierzęta zamknij wcześniej w innym pomieszczeniu tak, aby nie przeszkadzały w modlitwie i rozmowie z Księdzem – uszanuj fakt, że kapłan przychodzi do Waszej rodziny a domowe zwierzątko może różnie zareagować na liczne zapachy z wielu mieszkań (kilkudziesięciu dziennie), ktore wcześniej tego dnia odwiedził Ksiądz z kolędową wizytą;
- pamiętaj, że Ksiądz jest gościem w Twoim domu zatem okaż mu szacunek – zadbaj o porządek w domu;
- przygotuj stół nakryty białym obrusem;
- światłem rozświetl pokój, w którym przyjmujesz Księdza – zwłaszcza jeżeli jest już po zmroku;
- na stole postaw krzyż (jako znak zbawienia) i zapalone świece – jako wyraz gotowosci na spotkanie z Chrystusem i wyraz naszej żywej wiary (dlatego ważne, aby to były prawdziwe świece, a nie elektroniczne ozdoby);
- postaw naczynie lub talerzyk z wodą święconą, którą można wcześniej wziąć z kościoła (jeśli ktoś nie ma, wystarczy przed rozpoczęciem modlitwy przez kapłana powiedzieć o tym, a ksiądz pobłogosławi wodę);
- dzieci przedszkolne i wczesnoszkolne przygotowują zeszyt/ćwiczeniówkę z lekcji religii;
- przy okazji kolędy można poprosić kapłana o poświęcenie nowego domu lub mieszkania;
- zwyczajem jest również składanie ofiary na potrzeby Kościoła z okazji wizyty duszpasterskiej. Nigdy jednak materialne ubóstwo nie może być przeszkodą w tym, aby przyjąć kapłana do swojego mieszkania i żaden duszpasterz nie ma prawa domagać się jakiegokolwiek datku w zamian za przyjęcie w domu z wizytą kolędową;
- wyłącz telewizor i inne grające sprzęty, które będą przeszkadzać w Waszej modlitwie i rozmowie z kapłanem;
- wycisz i odłóż telefon komórkowy
Jak przebiega „kolęda”?
- Ksiądz wchodząc do domu/mieszkania wita się słowam chrześcijańskiego pozdrowienia:
- „Pokój temu domowi!” (na co należy odpowiedzieć: „I wszystkim jego mieszkańcom”) albo:
- „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus” (odpowiadamy: „Na wieki wieków. Amen”) lub:
- „Szczęść Boże” (na które odpowiadamy tym samym zwrotem).
- Następnie Ksiądz przechodzi do przygotowanego pomieszczenia, w którym znajduje się stół z krzyżem i zapalonymi świecami (jak powyżej). Tam rozpoczyna się część religijna wizyty;
- Część religijna wizyty składa się z modlitwy duchownego o błogosławieństwo dla mieszkańców domu, po której wszyscy wspólnie odmawiają „Ojcze Nasz” lub inną znaną domownikom modlitwę. Zdarza się, że ksiądz czyta również fragment Pisma Świętego i/lub intonuje śpiew kolędy;
- Część religijna kończy się pokropieniem wodą święconą domu/mieszkania oraz domowników. Należy się wtedy przeżegnać;
- Po obrzędzie błogosławieństwa domowników przychodzi czas na rozmowę;
- Można Księdza ugościć skromnym poczęstunkiem, ale warto uzgodnić to z sąsiadami, aby nadmiernie nie przedłużać oczekiwania innych Parafian na wizytę kapłana w kolejnych domostwach;
- ze względu na wiele mieszkań do odwiedzenia danego dnia zwykle Ksiądz może zostać tylko kilka do kilkanastu minut, żeby porozmawiać z każdym z wiernych, dlatego jeżeli mamy wiele pytań lub wątpliwości odnośnie wiary lub życia Kościoła, powinniśmy poprosić kapłana o spotkanie w innym, dogodnym dla obu stron, terminie lub przybyć do Kancelarii parafialnej w dowolnym terminie w ciągu roku;
- w związku ze zdarzającymi się co roku w Polsce przypadkami oszustw „na księdza” – nie tylko wobec osób starszych – przypominamy, że w Parafii NMP Saletyńskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim na wizytę kolędową udają się tylko duszpasterze naszej parafii – Ks. Proboszcz i Księża Wikariusze – których biogramy są dostępne na stronie naszej Parafii w zakładce Duszpasterze;
- czasami z Księżmi są obecni ministranci, których zadaniem jest uprzedzić kolejne numery domów o nadchodzącym kapłanie. Ministranci uczestniczą jedynie w religijnej części wizyty kolędowej (modlitwa, błogosławieństwo domowników). Ministranci nie uczestniczą natomiast w rozmowie duszpasterskiej Księdza z odwiedzanymi Parafianami. W tym czasie wychodzą i organizują przybycie Księdza do kolejnego domu lub mieszkania.
Harmonogram kolędowej wizyty duszpasterskiej
28 grudnia 2024 r. (sobota)
- od godz. 8:00 – Karczma Miłkowska, Kurzacze
30 grudnia 2024 r. (poniedziałek)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
31 grudnia 2024 r. (wtorek)
- od godz. 9:00 –
02 stycznia 2025 r. (czwartek)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
03 stycznia 2025 r. (piątek) – Pierwszy Piątek Miesiąca
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
04 stycznia 2025 r. (sobota)
- od godz. 8:00 –
07 stycznia 2025 r. (wtorek)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
08 stycznia 2025 r. (środa)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
09 stycznia 2025 r. (czwartek)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
10 stycznia 2025 r. (piątek)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
11 stycznia 2025 r. (sobota)
- od godz. 8:00 –
13 stycznia 2025 r. (poniedziałek)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
14 stycznia 2025 r. (wtorek)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
15 stycznia 2025 r. (środa)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
16 stycznia 2025 r. (czwartek)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
17 stycznia 2025 r. (piątek)
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
18 stycznia 2025 r. (sobota)
- od godz. 8:00 –
20 stycznia 2025 r. (poniedziałek) [Ferie zimowe – woj. świętokrzyskie]
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
21 stycznia 2025 r. (wtorek) [Ferie zimowe – woj. świętokrzyskie]
- od godz. 9:00 –
- od godz. 15:00 –
22 stycznia 2025 r. (środa) [Ferie zimowe – woj. świętokrzyskie]
- Rodziny, które zgłosiły chęć przyjęcia Księdza w swoim domu na kolędową wizytę duszpasterską, ale nie mogły w swoim terminie