Neokatechumenat
Początki ruchu neokatechumenalnego
Droga Neokatechumenalna narodziła się w 1964 roku w barakach slumsów Palomeras Altas w Madrycie (Hiszpania). Środowisko slumsów tworzyli najbardziej zdegradowani członkowie społeczeństwa: Cyganie i złomiarze, w dużej mierze analfabeci, włóczędzy, złodzieje, prostytutki, młodzi przestępcy, imigranci itd. To właśnie w tym środowisku kiełkowało ziarno Drogi Neokatechumenalnej. Wśród ubogich i zepchniętych na margines, którzy przyjęli orędzie Chrystusa, umarłego i zmartwychwstałego, było widoczne, jak Duch Święty inicjuje proces wtajemniczenia chrześcijańskiego, na wzór katechumenatu Kościoła pierwotnego.
Na początku lat 60. hiszpański malarz Francisco José Gómez Argüello (Kiko), laureat Narodowej Nagrody Malarskiej za rok 1959, po przeżyciu kryzysu egzystencjalnego odkrywa w cierpieniu niewinnych tajemnicę Chrystusa Ukrzyżowanego, obecnego w ostatnim miejscu na ziemi. To doświadczenie prowadzi go do porzucenia wszystkiego. Podążając śladami Charles’a de Foucauld, postanawia zamieszkać wśród biednych z Palomeras Altas.
W tych okolicznościach otrzymuje natchnienie Dziewicy Maryi: „Trzeba tworzyć wspólnoty chrześcijańskie na wzór Świętej Rodziny z Nazaretu, które żyłyby w pokorze, prostocie i uwielbieniu. Drugi jest Chrystusem”.
Carmen Hernández, również z Hiszpanii, z tytułem magistra chemii, odbywa formację w Instytucie Misjonarek Chrystusa Jezusa, kończy teologię u dominikanów w Walencji i odkrywa odnowę Soboru Watykańskiego II za sprawą liturgisty ks. Pedro Farnésa Scherera.
Carmen spędza dwa lata w Izraelu, gdzie styka się z żywą tradycją narodu żydowskiego i miejscami ważnymi dla Ziemi Świętej. Wraca do Madrytu z nadzieją utworzenia grupy misyjnej, która miałaby – dzięki pomocy Jorge Manrique Hurtado, ówczesnego arcybiskupa La Paz – ewangelizować górników z Oruro (Boliwia). Carmen przez swoją siostrę nawiązuje kontakt z Kiko Argüello w slumsach Palomeras. Buduje sobie barak, który przylega do ściany fabryki i zaczyna współpracować z Kiko.
PIERWSZA WSPÓLNOTA W BARAKACH PALOMERAS W MADRYCIE
Temperament artystyczny Kiko, jego doświadczenie egzystencjalne, formacja katechetyczna w Cursillos de Cristiandad oraz impuls do ewangelizacji ze strony Carmen, jej przygotowanie teologiczne, znajomość Tajemnicy Paschalnej i odnowy Soboru Watykańskiego II wraz z atmosferą najbiedniejszych ludzi na ziemi stanowiły laboratorium, które dało początek kerygmatycznej, teologiczno-katechetycznej syntezie, będącej trzonem procesu ewangelizacji dorosłych, na którym opiera się Droga Neokatechumenalna.
Tak narodziła się pierwsza wspólnota, której fundamentem jest trójnóg: Słowo Boże – Liturgia – Wspólnota, droga do braterskiej komunii i dojrzałej wiary.
To nowe doświadczenie katechetyczne, które zrodziło się w ramach, zainicjowanego przez ekumeniczny Sobór Watykański II, procesu odnowy, zostało pozytywnie przyjęte przez ówczesnego arcybiskupa Madrytu Casimiro Morcillo. Arcybiskup zachęcał inicjatorów Drogi do jej rozpowszechniania w parafiach, które o nią prosiły. Doświadczenie to stopniowo rozprzestrzeniło się w archidiecezji madryckiej, w Zamorze i innych diecezjach Hiszpanii.
DROGA NEOKATECHUMENALNA DOCIERA DO RZYMU
Po tym, jak powstała pierwsza wspólnota wśród ubogich, Kiko i Carmen zostali poproszeni przez kilku proboszczów z Madrytu i innych miast w Hiszpanii, aby przenieśli to doświadczenie do ich parafii, na przykład w Zamorze, do bardzo różnych środowisk. Następnie Kiko i Carmen jadą do Rzymu, jest to możliwe dzięki pomocy ks. Dino Torreggianiego, założyciela Instytutu Sług Kościoła (zgromadzenie księży, zajmujące się opieką duszpasterską nad ludźmi zmarginalizowanymi, Cyganami i migrantami). Toczy się obecnie jego proces beatyfikacyjny.
Torreggiani spotkał Kiko i Carmen w Ávila (Hiszpania), kiedy uczestniczył w katechezach głoszonych w parafii Santiago w latach 1966-67. Potrafił dostrzec w doświadczeniu Kiko i Carmen odpowiedź na potrzebę ewangelizacji tych, którzy byli najdalej. Dlatego zaprosił ich do Rzymu, gdzie towarzyszył im kapłan z Sewilli.
Zanim wyruszą w podróż, spotykają się z ówczesnym arcybiskupem Madrytu Casimiro Morcillo, który wspierał Kiko i Carmen w barakach, i zachęcał do dalszego rozprzestrzeniania Drogi w stolicy Hiszpanii. Morcillo daje im list polecający, adresowany do wikariusza papieskiego w Rzymie kard. Angelo Dell’Acqua oraz do kardynała z Florencji, Ermenegildo Florita.
Kiko i Carmen przybywają do Rzymu w lipcu 1968 roku. Wkrótce po przybyciu ks. Torreggiani zabiera ich do Matki Bożej z Pompejów (Neapol), aby powierzyć ich misję Maryi, której kult jest w tym miejscu bardzo żywy.
Ks. Dino odwiedza razem z Kiko i Carmen kilku proboszczów, by przedstawić im Drogę i opowiedzieć o jej początkach wśród najbiedniejszych w Madrycie. Nikt nie jest tym zainteresowany, odnowa soborowa jest w powijakach, nie jest jeszcze rozumiana. Kiko czuje wtedy powołanie od Boga, żeby znów zamieszkać wśród ubogich, tym razem w dzielnicy Borghetto Latino na peryferiach Rzymu, w oczekiwaniu na to, że Pan objawi im swoją wolę.
Kiedy Kiko mieszka już w tej zrujnowanej części Rzymu, kilku młodych ludzi jest pod wrażeniem jego doświadczenia i zaprasza go na kongres wspólnot podstawowych w miejscowości Nemi (niedaleko Rzymu).
Tam, w sali pełnej młodych ludzi – większość o poglądach lewicowych – Kiko jest poproszony, by dał swoje świadectwo. Następnie niektórzy z nich zapraszają go na Mszę św. z akompaniamentem gitary, w krypcie parafii Męczenników Kanadyjskich w Rzymie. Kiedy później Kiko jest pytany o opinię, odpowiada: „Kościoła nie odnawia się gitarami, ale głoszeniem Kerygmatu i Tajemnicy Paschalnej”.
Potem Kiko zabiera tę grupę młodych ludzi na rekolekcje, po których proponują mu, by rozpoczął głoszenie katechez Drogi w ich parafii. W ten sposób 2 listopada 1968 roku rodzi się pierwsza wspólnota neokatechumenalna w parafii Męczenników Kanadyjskich, liczy 70 osób. Droga zaczyna docierać do innych parafii, a ks. Mario Pezzi dołącza do ekipy, w której są Kiko i Carmen.
Droga Neokatechumenalna obecnie
19 lipca 2016 roku zmarła Carmen Hernández, która wraz z Kiko Argüello zainicjowała Drogę. Została pochowana w seminarium Redemptoris Mater w Madrycie. Ponieważ międzynarodowa ekipa odpowiedzialna za Drogę stała się niekompletna, na prośbę Stolicy Apostolskiej – zgodnie ze Statutem Drogi – półtora roku później do ekipy dołączyła Hiszpanka Maria Ascensión Romero, która przez 25 lat była katechistką wędrowną w Rosji.
Droga Neokatechumenalna jest do dyspozycji biskupów i proboszczów jako itinerarium ponownego odkrycia chrztu i ciągłej formacji w wierze; jest proponowana wiernym, którzy pragną ożywić w swoim życiu bogactwo wtajemniczenia chrześcijańskiego.
Droga – której itinerarium jest przeżywane w parafiach, w małych wspólnotach, złożonych z ludzi w różnym wieku i o różnych statusach społecznych – stopniowo prowadzi wiernych do zażyłości z Jezusem Chrystusem i przemienia ich w aktywnych uczestników Kościoła i wiarygodnych świadków Dobrej Nowiny. Droga jest także narzędziem chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych, przygotowujących się do przyjęcia chrztu.
Etapy rozwoju duchowego na Drodze Neokatechumenalnej
